Η νύμφη Γελλώ, η Έμπουσα, η Λάμια, οι Νεράϊδες Γιαλλούδα, η Γελούδα, η Στρίγγα - ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ ΕΡΜΕΙΔΟΥ

Ελληνική Προϊστορία

Η νύμφη Γελλώ – η Έμπουσα

   Η Γελλώ ή Γελλού ή Γιλλού ή Γυλού, είναι μια νύμφη όπου ο νους μας πάει την σκέψη στο κακό. Ήτο είδος Λάμιας, η οποία έπνιγε τα μικρά παιδιά. Ήτο μια νεαρή από την Λέσβο η οποία πέθανε επάνω εις τον τοκετό. Η Σαπφώ [..] αναφέρει την παροιμία «Γαλλούς παιδοφιλωτέρα», ο δε παροιμιογράφος

Ζηνόβιος λέγει [...] ότι η  παροιμία λέγεται δια τα νέογνά που πεθαίνουν πρόωρα, την αναφέρει και ο Ησύχιος. Η Γελλώ είναι από τις νύμφες που αναφέροντο ως βλαπτικές, ο Αριστοφάνης την παρομοιάζει με την Έμπουσα εις το έργο του «Βάτραχοι» όπως και με την Λάμια εις το έργο του «Σφήκαι» εις τον στίχο ........ Η Γελλώ μπορούσε να κάμει κακό μόνο κατά το πρώτο έτος της γεννήσεως ενός παιδιού.     

  Η Μυθολογία αναφέρει ότι οι στρίγγες ήσαν κακά γραΐδια, τα οποία μεταμορφώθηκαν σε νυκτόβια πτηνά τις στρίγγες τις νυκτόβιες ή κουκουβάγιες.   

   Ο Οβίδιος περιγράφει αυτά ως δύσμορφα και αποτρόπαια πτερωτά όντα με πελώρια κεφαλή, ακινήτους οφθαλμούς, ράμφος αρπακτικού πτηνού, φαιό πτέρωμα και γαμψώνυχες. Τα απαίσια αυτά όντα είχαν φοβερή μανία να απομυζούν το αίμα των βρεφών που θηλάζουν. 

   Εισέρχοντο την νύκτα εντός των κοιτώνων των και επέφεραν τον θάνατο των με την αποστράγγιση του αίματος των. 

  Την αποτροπή των πτερωτών τούτων όντων οι αρχαίοι μεταχειρίζονταν ως μαγγανεία αυγά, πτερά, καρδιά και εντόσθια του πτηνού του ιδίου.

  Η Λάμια μνημονεύεται ήδη εις την αρχαϊκή περίοδο από τον Στησίχορο. Η Λάμια είναι τερατώδης, αποκρουστική και απεχθής στο έπακρο, ωστόσο δεν υπάρχει καμμιά βέβαιη απεικόνισή τους εις την Ελλάδα. Το κύριο χαρακτηριστικό της Λάμιας είναι, ότι κλέβει παιδιά, ακόμα και μέσα από την κοιλιά της μητέρας τους. 

 Ένα ελληνικό κείμενο αναφέρει, ότι η Λάμια είναι μια από τις θυγατέρες του Βήλου από την Φοινίκη, αναφέρεται εις τα Σχόλια του Αριστοφάνους, ........

  Οι Στρίγγες των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων είναι οι μετέπειτα Στρίγγες ή Γελούδες ή Στρίγλες.    

      

Χριστιανική ιστορία

Η Νεράϊδα Γιαλλούδα ή η Γελούδα, η Στρίγγα ή η Στρίγκλα, η Μόρα 

  Είναι μια νεράϊδα, που πάντα ο νους της πάει στο κακό. Η παράδοσή θέλει την Γιαλλούδα φάντασμα δαιμονικό με μορφή γυναικός η οποία προσπαθεί να βλάψει τις νεαρές γυναίκες και κυρίως τις λεχώνες, πνίγει τα νεογέννητα και αβάπτιστα βρέφη τους, απορροφά το αίμα των και ως εκ τούτου μαραίνονται και πεθαίνουν. Αν το αβάπτιστο βρέφος γελά εις τον ύπνο του πρέπει να αφυπνισθεί γιατί πιστεύεται ότι το γέλιο το προκαλεί η Γιαλλούδα. Αν κάποιος εις τον δρόμο την συναντήσει να κοιμάται πρέπει να την ραπίσει για να ξυπνήσει, γιατί αλλοιώς κινδυνεύει να αρπαγή από αυτήν και να συρθεί στα πηγάδια.

  [Ν. Πολίτης – Παραδόσεις ..........λεξικογραφίας Αρχαίας Μέσης και Νέας Ελληνικής  ......]. 

  Μερικές από τις ονομασίες τους είναι : Γελούσα, Γιαλλούρα, Αγγελούδα, Αναγριαλλούδα, Αμορφού, Μωρρά, Βυζού, Μαρμαρού, Πετασία, Πελαγία, Βορδόνα, Απλετού, Χαμοδράκαινα, Αναβαρδαλαία, Ψυχρανοσπάστρια, Ψυχοανασπάστρια, Παιδοπνίκτρια, Στρίγγλα, Μαυλού, Μυία και πολλά άλλα. 

  Στη λαϊκή παράδοση της Ελλάδος υπάρχει και εδώ μια Λάμια, η Μόρα, ένα μαλλιαρό και άσχημο στοιχειακό πνεύμα, το οποίο τριγυρίζει τις νύκτες και όπου συναντήσει άνθρωπο να κοιμάται πάει και κάθεται επάνω εις το στήθος του και τον πλακώνει. 

   Αν εκείνος ξυπνήσει και τις αρπάξει το φέσι από το κεφάλι τότε εκείνη ικανοποιεί τις επιθυμίες του για να το πάρει πίσω.

  Για την Λιάμια [Λάμια] υπάρχει αναφορά εις την παράδοση του χωριού της Βοιωτίας, Άγιος Θωμάς.

  Εις το ποτάμι του Κοκκίνη, το οποίο είναι ένα μικρό ποτάμι πολύ μακρυά από το χωριό, λέγεται ότι εκεί κατοικούν οι γίρες [όμορφες νεράϊδες] οι οποίες βγαίνουν κατά την διάρκεια της νύκτας και πλένουν τα μαντίλια τους. Εκεί όμως συχνάζουν και λάμιες που συνεχώς έχουν γλέντια. Από το Κοκκίνη ξεκινούν και φθάνουν ρέμα – ρέμα μέχρι την σπηλιά του χωριού η οποία είναι λίγο πιο έξω από το χωριό, δίπλα εις την βρύση του χωριού.

Γι’ αυτό συνήθως άκουγαν τα παλαιά χρόνια την νύκτα στη βρύση τούμπανα και βιολιά.

[.............................................................................................................]

[η βιβλιογραφία αποκρύπτεται μερικώς ή ολικώς μέχρι κυκλοφορίας του βιβλίου του συγγραφέως, διότι αντιγράφονται τα άρθρα του άνευ αναφοράς εις το όνομά του] 

Απόσπασμα από το βιβλίο του συγγραφέως  Ομήρου Ερμείδη με τον τίτλο «Η Μυθολογία και η λαϊκή παράδοση εις την χλωρίδα της πατρίδος μας» υπό έκδοσιν  τέλος 2016 αρχές 2017 λόγω πληθώρας ύλης

http://seliniartemisekati.blogspot.gr/- Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του και υπάρχει ενεργός σύνδεσμος(link ). Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα